Osnovna škola Veljko Dugošević se nalazi u Beogradu na Zvezdari. Osnovana je 1936. godine, a današnja zgrada se nalazi u ulici Milana Rakića br.41, nedaleko od VI beogradske gimnazije, stadiona Hajduka i Gradske bolnice. Osnovna škola Veljko Dugošević poseduje dve zgrade, od kojih je manja namenjena deci koja idu u prvi i drugi razred, a velika zgrada služi za obrazovanje učenika od 3-8. razreda u dve smene.
Veljko Dugošević (Ruma, 13. avgust 1910 — Neresnica, kod Kučeva, 18. novembar 1941) bio je učitelj, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Nakon završetka Učiteljske škole u Somboru, radio je nekoliko godina kao učitelj u selu Radnja, kod Kavadraca i Ranilug, kod Gnjilana. Godine 1937. je napustio učiteljsku službu i počeo da studira na Višoj pedagoškoj školi u Beogradu. Tokom studija 1939. godine je primljen u članstvo tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Bio je jedan od organizatora i rukovodilaca Učiteljskog udruženja „Vuk Karadžić“, koje je okupljalo politički aktivne učitelje, a takođe je bio i član Redakcije časopisa „Učiteljska straža”.
Neposredno pred početak Drugog svetskog rata, zajedno sa suprugom Natalijom dobio je učiteljsku službu u selu Turiji, kod Kučeva istovremeno politički delujući u Beogradu i Požarevcu. Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. godine, aktivno je radio na organizovanju Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP) i učestvovao u prvim oružanim akcijama. Učestvovao je u formiranju prvih partizanskih grupa i bio najpre komandant Zviškog partizanskog odreda, a od septembra 1941. godine komandant Požarevačkog partizanskog odreda. Pod njegovom komandom, odred je oslobodio veliku teritoriju na području požarevačkog okruga, a učestvovao je i u oslobođenju Petrovca, Kučeva, Golupca, Žagubice i dr.
U toku Prve neprijateljske ofanzive, polovinom novembra 1941. godine, Štab Požarevačkog odreda se iz Kuvečva povukao ka Homoljskim planinama. U selu Neresnici Štab je 18. novembra 1941. godine bio iznenađen i opkoljen od strane jakih nedićevskih i četničkih snaga Koste Pećanca. Štiteći odstupnicu odreda, Veljko je poginuo sa automatom u rukama. U znak sećanja na prvog komandanta Požarevački partizanski odred je nosio njegovo ime.
Za narodnog heroja proglašen je 9. maja 1945. godine.
Školovanje
Rođen je 13. avgusta 1910. godine u Rumi.[1] Bio je najmlađe dete u porodici Andrije i Milke Dugošević, koji su pored njega imali četiri ćerke i sina Jovana. Veljkov otac Andrija Dugošević (1872—1917), bio je limarski radnik i imao je svoju zanatsku radnju. Za vreme Prvog svetskog rata je bio mobilisan i tragično je stradao 1917. godine u sudaru vozova u Beogradu, u blizini železničkog mosta na Savi. Njegova majka Milka, rođena je 1880. godine u mestu Glina, u Lici.
U osnovnu školu u Rumi, pošao je 1916. godine sa šest godina i ovde je završio dva razreda. Pošto je nakon pogibije oca porodica zapala u teško materijalno stanje, Veljkova najstarija sestra Ana, koja je od 1918. godine radila kao učiteljica u selu Takovo, kod Gornjeg Milanovca, preuzela je na izdržavanje Veljka i sestru Julku, koji su ovde završili osnovnu školu. Nakon završetka škole, Veljko se vratio u Rumu, gde je završio prvi i drugi razred Rumske gimnazije. Septembra 1924. godine Veljko je ponovo otišao kod sestre Ane u Takovo, gde je postao vanredni đak Gornjomilanovačke gimnazije. Tokom boravka u Takovu, slobodno vreme je provodio sa učenicima i pomagao je i sestri u učiteljskom poslu i pripremanju gimnastičkih vežbi i školskih priredbi. Na ovaj način je zavoleo učiteljski poziv i odlučio da nakon završetka gimnazije upiše učiteljsku školu.
Nakon položenog četvrtog razreda gimnazije, Veljko je 1926. godine upisao Učiteljsku školu u Somboru. Zajedno sa svojim gimnazijskim drugom iz Rume Đokom Mandićem i Dušanom Vukasovićem stanovao je privatno u Somboru. U četvrtom razredu Đoka, Dušan i Veljko su postali aktivni u radu literarne školske družine, a na Veljkov predlog Đoka Mandić je bio izabran za predsednika družine. Za vreme školovanja, Veljko se bavio i proučavanjem filozofije. Učiteljsku školu je završio 1931. godine.
Učiteljska služba
Posle završene Učiteljske škole, prvu učiteljsku službu je dobio 1932. godine u selu Radnja, kod mesta Kavadarci. U zabitom selu na jugu Makedonije Veljko je imao dosta posla, ne samo u radu sa đacima, već i na prosvećivanju seljaka. Svo slobodno vreme provodio je sa seljacima davajući im savete kako da obrađuju zemlju, neguju stoku, urede kuću i dr. Odmah po dolasku Veljko je primetio da seljaci nemaju krevete u kućama i da spavaju na podu posutim slamom. Savetovao ih je da naprave drvene krevete, a pošto ga niko nije poslušao, on je preko jednog građevinskog preduzeća nabavio materijal i sa đacima napravio nekoliko kreveta koji su podeljeni đacima. Ova akcija je imala velikog uspeha i seljaci su počeli da sami prave krevete, a Veljko je postao voljen i cenjen učitelj.
Pored rada na prosvećivanju seljaka, Veljko je okupljao i učitelje iz susednih sela. On je sa sobom u Makedoniju doneo i dosta svojih knjiga, od kojih je formirao školsku biblioteku, a imao je i knjige o marksizmu, koje su tada bile zabranjene. Ove knjige je čitao svojim kolegama na druženjima i zajedničkom čitanju, koje je organizovao vikendom. Njegova mini biblioteka, koju je često nosio u rancu počela je da kruži i po susednim selima, pa su sledeći njegov primer, pokretne biblioteke prihvatili i drugi mlađi učitelji ovog kraja. Zajednička okupljanja Veljko je koristio da svojim kolegama javno iznosi kritiku na račun vladajućeg režima. Neposredno pred parlamentarne izbore 1935. godine, aktivirao se na političkom planu istupajući u javnosti protiv vladajuće liste Bogoljuba Jevtića i podržavajući listu Udružene opozicije. U političkom radu mu se pridružila koleginica iz susednog sela Natalija Nikolić, koja je bila rodom iz Negotina. Politički rad, ali i slični pogledi na život su ih približili pa su se iste godine venčali.
Vlast kavadarskog sreza je u Veljkovom „prosvetno-političkom” radu videla opasnost po režim, pa je nakon njegovog aktivnog učešća u predizbornim aktivnostima sreski načelnik tražio od Ministarstva prosvete da se Veljko i Natalija premeste u drugi srez. Na početku nove školske 1935/36. godine oni su dobili novu službu u selu Ranilug, kod Gnjilana na Kosovu. Dolaskom u novu sredinu, Veljko je nastavio svoju „prosvetno-političku“ delatnost, s tim što je u ovaj posao aktivno uključio i ostale učitelje. Posebnu pažnju poklonio je radu sa Albancima, među kojima je stekao dosta prijatelja. Kod drugih učitelja je razvio interesovanje da se uzajamno posećuju i da po grupama izučavaju marksizam. Nakon dve godine povedene na Kosovu, Veljko i Natalija su odlučili da prošire svoje stručno pedagoško znanje, pa su napustili učiteljski poziv i upisali Višu pedagošku školu.
Studije i politički rad
Godine 1937. Natalija i Veljko su došli u Beograd i upisali Višu pedagošku školu. Pored studija, Veljko se aktivno bavio političkim radom. Ovde se povezao sa učiteljima-komunistima i s njima radio na organizovanju kulturno-prosvetnog pokreta mladih učitelja. Rezultata njihovog rada bilo je organizovanje Učiteljskog društva „Vuk Karadžić”, koje je okupljalo politički aktivne učitelje i kroz razne forme rada učiteljima-levičarima pružala mogućnost proširivanja znanja iz učenja Marksa, Engleska i Lenjina. Za vreme školskih raspusta tokom 1938. i 1939. godine učiteljsko društvo je organizovalo „letnje kolonije“, a zimi „pedagoške nedelje“, koji su u stvari, bili kursevi za izučavanje marksizma i na kojima su se, kao predavači, pojavljivali kasnije istaknuti revolucionari. Veljko je aktivno učestvovao u pripremi programa ovih pedagoških seminara. Pored ostalih aktivnosti, bio je i član Redakcije časopisa „Učiteljske straže“, koji je služio za širenje komunističkih ideja među učiteljima. Zbog svog aktivnog političkog rada, Veljko je 1939. godine bio primljen u članstvo tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).
Iako je bio dobar student, Veljko zbog političke aktivnosti nije stizao da redovno priprema ispite na Višoj pedagoškoj školi. Po odluci KPJ, Veljko i Natalija su 1939. godine napustili studije i Ministarstvu prosvete su podneli molbu za dobijanje učiteljske službe. Novu službu dobili su u selu Turiji, na putu između Kučeva i Požarevca. Odmah po dolasku u novu sredinu oni su razvili živu prosvetiteljsku aktivnost i brzo su dobili simpatije kako učenika, tako i ostalih meštana sela. Natalija je uz pomoć roditelja učenika organizovala đačku kuhinju, a organizovala je i domaćičke kurseve za devojke. Veljko je u slobodno vreme okupljao meštane i sa njima razgovarao o svetskoj političkoj situaciji, želeći da im ukaže na opasnost fašizma. Kao i u ranijim sredinama, Veljko je i ovde okupljao učitelje iz okolnih sela i nastojao je da ih uključi u Učiteljsko društvo „Vuk Karadžić”. On koje su se uključili u ovo društvo, vodio je sa sobom na političke seminare, gde su širili svoja saznanja o marksizmu.
Tokom boravka u Turiji, povezao se sa partijskom organizacijom u Požarevcu i od oktobra 1940. godine je bio član Okružnog partijskog povereništva, koje je tada formirano. Pored njega članovi ovog povereništva su bili — Sveta Stanojević, Božidar Dimitrijević Kozica, Bogoljub Stojanović, Mile Bogdanović, Radisav Cvejić i Draga Pavlović. Kao učitelj, slobodno je putovao po celom zviškom srezu, a često je po zadacima KPJ putovao u obližnja mesta i Beograd. Zbog okupljanja seljaka kojima je govorio o savremenoj poljoprivredi, ali i političkim dešavanjima, kao i organizovanja kulturnih priredbi seoske omladine, Veljko je bio opominjan od strane sreskog načelnika iz Kučeva.
sr.wikipedia.org
